Πως αντέχει κανείς όταν όλα γκρεμίζονται;

Της Ελένης Δαούτου*

Υπάρχουν περίοδοι στη ζωή που μοιάζουν με σεισμό. Το έδαφος χάνεται κάτω από τα πόδια μας, οι βεβαιότητες διαλύονται, και το μέσα μας σείεται μαζί με τον κόσμο γύρω. Μια απώλεια, μια προδοσία, ένας χωρισμός, μια ασθένεια, μια πραγματικότητα που αλλάζει ξαφνικά. Κι εκεί, ανάμεσα στα συντρίμμια, γεννιέται ένα ερώτημα: πώς αντέχει κανείς;

Η ανθεκτικότητα — αυτή η εσωτερική μας ικανότητα να περνάμε μέσα από τις δυσκολίες και να συνεχίζουμε — δεν είναι χάρισμα λίγων. Είναι ανθρώπινη ιδιότητα. Πλάθεται, καλλιεργείται και συχνά ξαναγεννιέται μέσα από τα ίδια μας τα τραύματα.

Καθοριστικό ρόλο παίζει η σύνδεση. Ο άνθρωπος δεν αντέχει μόνος. Χρειάζεται έναν άλλον άνθρωπο. Μια ματιά που να τον καταλαβαίνει, έναν ώμο που δεν του ζητά να “είναι καλά” πριν την ώρα του. Όταν κάποιος μας δίνει χώρο να υπάρχουμε όπως πραγματικά είμαστε — λυπημένοι, θυμωμένοι, μπερδεμένοι — τότε αρχίζουμε να ξαναπιάνουμε νήματα που νομίζαμε χαμένα.

Η σημασία της ερμηνείας όσων ζούμε είναι επίσης κρίσιμη. Όχι με τη μορφή μιας εξαναγκασμένης αισιοδοξίας, αλλά μέσα από την αναζήτηση νοήματος. Όταν μπορέσουμε να εντάξουμε την εμπειρία μας σε μια προσωπική αφήγηση, όταν ρωτάμε “πώς με άλλαξε αυτό;”, “ποιος άνθρωπος γίνομαι μέσα από αυτό;”, τότε κάτι μέσα μας μετακινείται.

Η συναισθηματική ευελιξία — το να νιώθουμε χωρίς να βυθιζόμαστε, να αφήνουμε τα δάκρυα να έρθουν χωρίς ντροπή — είναι δείγμα ωριμότητας, όχι αδυναμίας. Αυτοί που αντέχουν δεν είναι οι “άθραυστοι”. Είναι εκείνοι που επιτρέπουν στον εαυτό τους να σπάσει, για να ξαναχτιστεί διαφορετικά.

Δεν πρέπει να υποτιμάμε τη σημασία των μικρών πράξεων φροντίδας. Το να φροντίζεις το σώμα σου με ξεκούραση ή κίνηση, η επαφή με τη φύση, η δημιουργία, ο ρυθμός της καθημερινότητας — όλα αυτά λειτουργούν σαν απαλές υπενθυμίσεις ζωής, σαν αντίδοτα στην ακινησία του πόνου.

Το να αντέχεις δεν είναι ηρωισμός. Είναι μια βαθιά, σιωπηλή πράξη εμπιστοσύνης προς τη ζωή. Είναι ένα “ναι” που λέγεται μέσα από σιωπές, από αγγίγματα, από την επιμονή να συνεχίσεις.

Και ίσως τελικά δεν έχει σημασία να βγεις “ο ίδιος” από μια κρίση. Ίσως το ζητούμενο είναι να βγεις πιο αληθινός. Πιο συνειδητός. Πιο παρών. Γιατί αυτό που μας μαθαίνουν οι δυσκολίες, είναι ότι η αντοχή δεν είναι το τέλος. Είναι η αρχή μιας νέας σχέσης με τον εαυτό μας — και με τη ζωή.