Οι σχέσεις σήμερα: αναζητώντας τη σύνδεση σε έναν αποσυνδεδεμένο κόσμο

Της Ελένης Δαούτου*

Ζούμε στην πιο συνδεδεμένη εποχή της ανθρωπότητας — και, ταυτόχρονα, στην πιο μοναχική. Τα κοινωνικά δίκτυα, οι εφαρμογές επικοινωνίας, οι βιντεοκλήσεις, έχουν αντικαταστήσει τις παλιές αυθόρμητες συναντήσεις, τις ματιές στο βλέμμα, το αληθινό μοίρασμα,τις αγκαλιες.

Μπορούμε να φτάσουμε τον άλλον μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου — κι όμως, πολλοί άνθρωποι δηλώνουν ότι νιώθουν πιο απομονωμένοι από ποτέ.

 Η σύγχρονη ψυχολογία μιλά για μια βαθιά ανάγκη: την ανάγκη για ουσιαστική σύνδεση. Ο John Bowlby, μέσα από τη θεωρία του δεσμού, τόνισε πως από τη βρεφική ηλικία, ο άνθρωπος αναζητά σχέσεις ασφάλειας, σταθερότητας και εγγύτητας. Αυτή η ανάγκη δεν εξαφανίζεται στην ενηλικίωση — απλώς αλλάζει μορφή. Αντί για γονείς, στρεφόμαστε σε φίλους, συντρόφους, συνεργάτες. Όταν αυτές οι σχέσεις λειτουργούν με ασφάλεια και αυθεντικότητα, συμβάλλουν καθοριστικά στην ψυχική μας υγεία.

Κι όμως, στο σήμερα, παρατηρούμε το αντίθετο: φοβόμαστε τη δέσμευση, αναλωνόμαστε σε επιφανειακές αλληλεπιδράσεις, αποφεύγουμε τη βαθιά επαφή και την σύνδεση. Πολλοί άνθρωποι έχουν μάθει να προστατεύουν τον εαυτό τους μέσα από την απόσταση. Άλλοι πνίγονται μέσα στη σύγχυση των ρόλων και των προσδοκιών. Η κουλτούρα του “να είμαι αυτάρκης”, του “δεν χρειάζομαι κανέναν”, ενισχύει την εσωτερική απομόνωση — ακόμα κι όταν εξωτερικά φαινόμαστε λειτουργικοί.Οι ταχείες εναλλαγές στις προσωπικές και κοινωνικές μας σχέσεις, η εργασιακή πίεση και η συνεχής σύγκριση μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θολώνουν τα όρια και εξασθενίζουν τη δυνατότητα για γνήσια παρουσία. Η απουσία χρόνου και η υπερπληροφόρηση δημιουργούν μια αίσθηση βιασύνης, επιφανειακής συνδιαλλαγής και κόπωσης της ψυχής. Κι όμως, ο ψυχισμός μας διψά για σταθερότητα, αναγνώριση, μοίρασμα.Σε αυτό το πλαίσιο, η ποιότητα των σχέσεων γίνεται πιο σημαντική από ποτέ. Δεν αρκεί να “μιλάμε” με κάποιον — χρειάζεται να νιώθουμε ότι μπορούμε να είμαστε ο εαυτός μας, χωρίς φόβο απόρριψης. Όπως λέει η Brené Brown, η αυθεντική σύνδεση βασίζεται στην τρωτότητα — στο θάρρος να δείξουμε ποιοι είμαστε, να ζητήσουμε, να εκτεθούμε.Ο δρόμος προς τη σύνδεση δεν είναι εύκολος, αλλά είναι βαθιά θεραπευτικός. Αρχίζει από την πρόθεση να είμαι παρούσα. Να ακούω πραγματικά. Να κρατώ χώρο για τον άλλον, χωρίς να προσπαθώ να τον αλλάξω. Να επιλέγω τη σχέση — ξανά και ξανά — ακόμα κι όταν είναι άβολη, ακόμα κι όταν φοβάμαι.

Σε έναν κόσμο που μας αποσυντονίζει διαρκώς — με τον θόρυβο, την ταχύτητα, τις απαιτήσεις και την ψηφιακή μοναξιά — η σύνδεση γίνεται μια βαθιά πράξη αντίστασης. Είναι ένας τρόπος να θυμηθούμε την κοινή μας ανθρώπινη εμπειρία, να νιώσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μέσα στη δίνη, ότι ανήκουμε κάπου. Είναι μια πράξη φροντίδας, παρουσίασης και αλήθειας· ένα απαλό αλλά σταθερό “είμαι εδώ μαζί σου” απέναντι στην αποσύνδεση και την απομόνωση της εποχής. Είναι, τελικά, μια πιο ανθρώπινη, πιο αληθινή απάντηση σε έναν κόσμο που μας μαθαίνει να απομακρυνόμαστε.

Ελένη Δαούτου – Συστημική Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Η Ελένη Δαούτου είναι έμπειρη Ψυχοθεραπεύτρια και Σύμβουλος Συστημικής Ψυχικής Υγείας, που διακρίνεται για την εξειδίκευσή της στο Ψυχόδραμα και την Κλινική Ύπνωση, με εστίαση στη Βιοθυμική Ψυχοθεραπεία. Το επαγγελματικό της ταξίδι αντανακλά μια βαθιά δέσμευση στην ολιστική θεραπεία, βασισμένη στην προηγμένη εκπαίδευση στη Μείωση του Στρες με βάση την Ενσυνειδητότητα (MBSR) και στη Βιοανάδραση, και περαιτέρω εμπλουτισμένη με εξειδικευμένες σπουδές στη Θετική Ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Αφοσιωμένη υπέρμαχος της συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης, η Ελένη Δαούτου ασχολείται ενεργά με την παγκόσμια κοινότητα ψυχικής υγείας, συμμετέχοντας τακτικά σε διεθνή και ελληνικά συνέδρια και συμπόσια. Η αφοσίωσή της στο να παραμένει στην πρώτη γραμμή των πρακτικών ψυχικής υγείας είναι εμφανής στη συνεχή συμμετοχή της τόσο στην ατομική όσο και στην ομαδική εποπτεία και στην προσωπική θεραπεία.

Αποτελεί Πιστοποιημένο Μέλος της Βρετανικής Ένωσης Κλινικών Υπνοθεραπευτών (GHSC) και μέλος της International Association for Relational Psychoanalysis and Psychotherapy (IARPP) και της American Group Psychotherapy Association (AGPA).

Ως συνιδρύτρια του “Δέντρου της Θεραπείας”, Πρότυπου Κέντρου Συνθετικής Θεραπείας, και του Εκπαιδευτικού Ινστιτούτου Συνθετικής Προσέγγισης “ΕΚΙΣΥΠ”, η Ελένη είναι παθιασμένη με την ενσωμάτωση καινοτόμων θεραπευτικών μοντέλων για την προώθηση της ολιστικής ευεξίας. Το έργο της είναι αφιερωμένο στην ενδυνάμωση των ατόμων να επιτύχουν βαθιά και διαρκή αλλαγή μέσω μιας συμπονετικής, συστημικής προσέγγισης στη θεραπεία