Άρθρο: Ορθή και θετική σκέψη

Του Λάκη Αργυρού*

Ορθή Σκέψη: Το Αντίδοτο στην Τοξική Θετικότητα

Στη σύγχρονη εποχή, η ιδέα της θετικής σκέψης έχει γίνει σύμβολο προσωπικής ανάπτυξης και επιτυχίας. Αν και είναι αναμφίβολα χρήσιμη, υπάρχει μια επικίνδυνη παγίδα που μπορεί να προκύψει: η θετική σκέψη, όταν δεν συνοδεύεται από ορθή σκέψη, μπορεί να μετατραπεί σε τοξική θετικότητα. Η διάκριση αυτή είναι ουσιώδης, καθώς επηρεάζει όχι μόνο την προσωπική μας ανάπτυξη αλλά και τη σχέση μας με την πραγματικότητα.

---

Θετική Σκέψη: Το πλεονέκτημα και η πρόκληση

Η θετική σκέψη είναι η ικανότητα να βλέπουμε τα πράγματα με αισιοδοξία και πίστη. Μας δίνει τη δύναμη να ξεπερνάμε τις προκλήσεις, να παραμένουμε ενθουσιώδεις και να εμπνέουμε τους γύρω μας. Όταν εστιάζουμε στις δυνατότητες αντί για τους περιορισμούς, ανοίγουμε νέους δρόμους για δράση.

Ωστόσο, υπάρχει ένα όριο. Η θετική σκέψη, όταν εφαρμόζεται χωρίς κριτική ανάλυση ή αντικειμενική αξιολόγηση, μπορεί να γίνει επικίνδυνη. Αν αγνοήσουμε τις προκλήσεις ή παραβλέψουμε την πραγματικότητα, τότε πέφτουμε στην παγίδα της τοξικής θετικότητας.

---

Τοξική Θετικότητα: Όταν η αισιοδοξία γίνεται επιβλαβής

Η τοξική θετικότητα είναι η επιβολή μίας μόνιμης κατάστασης αισιοδοξίας, όπου αγνοούμε ή καταπιέζουμε αρνητικά συναισθήματα και προκλήσεις. Εκδηλώνεται μέσα από φράσεις όπως:

• “Σκέψου θετικά και όλα θα λυθούν.”
• “Μην ανησυχείς, όλα γίνονται για καλό.”
• “Δεν υπάρχει λόγος να στεναχωριέσαι.”

Αυτές οι αντιδράσεις, όσο καλοπροαίρετες κι αν είναι, συχνά υποβαθμίζουν την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης εμπειρίας. Η τοξική θετικότητα:

1. Αγνοεί την πραγματικότητα.
   Οι δυσκολίες, τα προβλήματα και τα αρνητικά συναισθήματα είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής. Η άρνησή τους δεν τα εξαφανίζει.
2. Δημιουργεί ενοχές.
   Οι άνθρωποι που βιώνουν αρνητικά συναισθήματα μπορεί να νιώσουν ότι “δεν είναι αρκετά θετικοί” ή ότι “κάνουν κάτι λάθος.”
3. Υπονομεύει τη λήψη αποφάσεων.
   Αν βασιζόμαστε αποκλειστικά στη θετική σκέψη, μπορεί να παραβλέψουμε κρίσιμες πληροφορίες ή να αγνοήσουμε ρίσκα.

---

Ορθή Σκέψη: Η ισορροπία ανάμεσα στην αισιοδοξία και την πραγματικότητα

Η Ορθή Σκέψη λειτουργεί ως το αντίδοτο στην τοξική θετικότητα. Είναι η ικανότητα να συνδυάζουμε τη θετική στάση με την αντικειμενική αξιολόγηση και τη στρατηγική ανάλυση.

Ο Ναπολέων Χιλλ, στο βιβλίο του Ο Νόμος της Επιτυχίας, αναφέρεται στη σημασία της σαφήνειας και της λογικής σκέψης. Η Ορθή Σκέψη δεν αντιτίθεται στη θετική σκέψη, αλλά την ενισχύει.

Πώς λειτουργεί η Ορθή Σκέψη;

1. Αναγνώριση της πραγματικότητας.
   Αντί να αποφεύγουμε τα αρνητικά συναισθήματα ή τις δυσκολίες, τα αναγνωρίζουμε ως μέρος της ζωής.
2. Εξισορρόπηση λογικής και συναισθήματος.
   Η Ορθή Σκέψη μας επιτρέπει να πάρουμε αποφάσεις βασισμένες σε δεδομένα, χωρίς να χάνουμε την αισιοδοξία μας.
3. Εστίαση στη δράση.
   Αντί να μένουμε στη σκέψη “όλα θα πάνε καλά,” η Ορθή Σκέψη μας οδηγεί στην ερώτηση: “Τι μπορώ να κάνω για να πάνε καλύτερα;”

---

Η διαφορά ανάμεσα στη Θετική και την Ορθή Σκέψη

Θετική Σκέψη	Ορθή Σκέψη
Εστιάζει στις δυνατότητες.	Εστιάζει στα γεγονότα.
Δίνει αυτοπεποίθηση.	Δίνει στρατηγική.
Αγνοεί μερικές φορές τις δυσκολίες.	Αντιμετωπίζει τις δυσκολίες.
Μπορεί να γίνει τοξική.	Είναι ρεαλιστική και βιώσιμη.

---

Ο συνδυασμός τους: Η χρυσή τομή

Η Θετική Σκέψη και η Ορθή Σκέψη δεν είναι αντιφατικές αλλά συμπληρωματικές. Όταν συνεργάζονται, δημιουργούν μια ισχυρή βάση για προσωπική ανάπτυξη και επιτυχία.

Πρακτικό Παράδειγμα

Φαντάσου ότι θέλεις να ξεκινήσεις μια νέα επιχείρηση:

• Θετική Σκέψη: “Η ιδέα μου θα πετύχει!”
• Ορθή Σκέψη: “Ποια είναι η κατάσταση της αγοράς; Πώς θα διαχειριστώ τον ανταγωνισμό; Ποια είναι τα πιθανά ρίσκα;”

Η Θετική Σκέψη σου δίνει τη δύναμη να προχωρήσεις. Η Ορθή Σκέψη σου δίνει το σχέδιο για να πετύχεις.

---

Πώς να εφαρμόσεις την Ορθή Σκέψη στην καθημερινότητά σου

1. Ξεκίνα με αποδοχή.
   Αναγνώρισε τα συναισθήματά σου και την πραγματικότητα της κατάστασης. Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος συναίσθημα.
2. Ανέλυσε τα δεδομένα.
   Τι πραγματικά συμβαίνει; Ποια είναι τα γεγονότα; Ποιες είναι οι πιθανές επιλογές σου;
3. Διατήρησε την αισιοδοξία.
   Εστίασε στις δυνατότητες και τα θετικά στοιχεία, χωρίς να αγνοείς τις δυσκολίες.
4. Δράσε με στρατηγική.
   Η δράση σου πρέπει να βασίζεται σε ένα ισορροπημένο πλάνο, το οποίο συνδυάζει λογική και πίστη στον εαυτό σου.

---

Συμπέρασμα

Η Ορθή Σκέψη μας προστατεύει από την παγίδα της τοξικής θετικότητας και μας δίνει τα εργαλεία να αντιμετωπίσουμε τη ζωή με ρεαλισμό και αποφασιστικότητα. Σε συνδυασμό με τη Θετική Σκέψη, δημιουργεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την προσωπική μας ανάπτυξη.

Η ζωή δεν είναι πάντα εύκολη, αλλά όταν αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα με θάρρος, λογική και αισιοδοξία, μπορούμε να τη διαμορφώσουμε όπως εμείς επιθυμούμε.